فعال آذربایجانی مدافع محیط زیست در زندان ،علیرضا جوانبخت

پس از گذشت بیش از هفتاد روز از بازداشت حسین نصیری در اعتراضات روز سیزده فروردین در اطراف دریاچه ارومیه٬ خانواده این فعال مدنی آذربایجانی از وضعیت پرونده وی و اتهامات وارده اظهار بی اطلاعی می کنند.

 

 به گزارش آداپ(انجمن دفاع از زندانیانیان سیاسی آذربایجانی) حسین نصیری بعد از دستگیری در روز سیزدهم فروردین به اداره اطلاعات شهرستان اسکو و سپس بازداشتگاه وزارت اطلاعات در تبریز منتقل شد. مادر این فعال آذربایجانی در مصاحبه با روز می گوید در تمام این مدت دو بار با پسرش ملاقات کرده و اولین ملاقات حدود دو ماه بعد از بازداشت بوده است. به گفته او فرزندش حدود ۱۰ روز پیش از بازداشتگاه وزارت اطلاعات به زندان تبریز منتقل شده است.

حسین نصیری در اردبیشت ماه ۱۳۸۶ هم ۳ ماه در بازداشتگاه اطلاعات و زندان تبریز به سر برده و شعبه سوم دادگاه انقلاب تبریز او را با اتهاماتی همچون فعالیت علیه نظام و دعوت مردم به تجمع به ۶ ماه حبس تعزیری محکوم کرده بود.

به خاطر حفظ محیط زیست

دستگیری مجدد حسین نصیری پس از آن روی داد که سیزده بدر امسال عده زیادی از آذربایجانیها در نقاط مختلف اطراف دریاچه اورمیه گرد آمدند ودر حرکتی نمادین، با ریختن بطری های آب در داخل دریاچه ارومیه و سر دادن شعارهایی، به سیاستهای زیست محیطی دولت در دریاچه اورمیه که سطح آب آن در سالهای اخیر به شدت کاهش یافته است، اعتراض کردند.

این تجمع که طی آن معترضین شعارهایی در ارتباط با حقوق زبانی شهروندان آذربایجانی هم سر دادند٬ توسط گارد ضد شورش و نیروهای امنیتی سرکوب شد و معترضین با باتوم و گاز اشک آور مورد حمله قرار گرفتند. به گزارش« آداپ»در ادامه ماموران امنیتی نزدیک به صد تن از معترضین را در مسیرهای منتهی به پل میانگذر دریاچه ارومیه در شهرهای ایلخچی، شبستر، سلماس، ارومیه و اسکو بازداشت کردند.

خشک شدن دریاچه ارومیه

 

به گفته کارشناسان محیط زیست در صورت خشک شدن دریاچه ارومیه خطراتی بسیار جدی و با ابعاد گسترده٬ نه تنها آذربایجان بلکه بسیاری از مناطق دورتر را هم تهدید خواهد کرد.

به گفته دکتر آرمین اسکندری، محقق لابراتوار درياچه های شور و بيولوژی آرتميا در دانشگاه حاجت تپه آنکارا٬ بحرانهای زیست محیطی٬ آب و هوایی٬ اجتماعی و اقتصادی که در صورت خشک شدن دریاچه ارومیه به وجود خواهد آمد٬ ممکن است بسیاری از اهالی را مجبور به مهاجرت از منطقه بکند.

دکتر اسکندری در مصاحبه با روز در این مورد می گوید: "خشک شدن غیر طبیعی دریاچه ارومیه موجب بالا رفتن غلظت نمک دریاچه٬ تشکیل انبوه بلور و پودر نمک می شود و با توجه به بادخیز بودن منطقه آذربایجان نمک به جا مانده تا شعاع چندین کیلومتر پخش شده و زمینهای حاصلخيز کشاورزی را غير قابل كشت خواهد کرد."

 

بحران تغییر آب و هوا

به گفته دکتر اسکندری٬ دریاچه اورمیه و تالاب های اطراف آن بعنوان عوامل تعديل كننده آب و هوايي نقش بسیار تعیین کننده ای در تعادل دمایی و آب و هوای منطقه دارد: "وجود این دریاچه موجب می شود که دمای مناطق نزدیک به دریاچه اورمیه نوسانات کمتری داشته باشد. خشک شدن دریاچه ارومیه یعنی فقدان این عامل کنترل کننده دما منجر به تغییر بسیار زیاد دما از قبیل سرمای شدید در زمستان و گرمای بیش از حد در تابستان٬ در شهرها و روستاهای مجاور خواهد شد. این تغییرات سریع آب و هوایی منطقه می تواند بسیار از اهالی را مجبور به مهاجرت از منطقه و زمینهای پهناور خالی از سکنه ایجاد کند."

او همچنین می افزاید: "يكی از توده های اصلی هوای ورودی به مناطق اطراف دریاچه ارومیه از منطقه سيبری نشأت ميگيرد. همين توده هوا است كه همراه با سرمای زمستان موجب بارش برف شده و عملا شرايط را برای تأمين آب رودخانه ها فراهم می سازد. حال اگر دمای هوا در سيبری به سبب گرم شدن عمومی كره زمين افزايش يابد و نقش درياچه اورميه در این منطقه رو به كاهش گذارد٬ می توان پیش بینی کرد كه شرايط اكولوژيك و كليه جنبه های زندگی انسان كه به ويژگی های خاصی از اين شرايط بستگی دارد و نيز الگوی مصرف آب٬ كشاورزی٬ الگوی كشت٬ جنگلها و مراتع دچار تغيير خواهند شد."

 

ضربات وارده به اکوسیستم طبیعی

دکتر آرمین اسکندری همچنین به خطر نابودی تنها موجود زنده دریاچه اورمیه یعنی "آرتمیا اورمیانا" Artemia urmiana اشاره می کند.

آرتميا يكی از انواع مهم و نسبتاً گسترده بی مهرگان است كه در آبهای لب شور گرفته تا آبهای شور كه ميزان املاح آنها ممكن است تا چند برابر آب دريا باشد زندگی ميكند. آرتميا اورميانا يكی از هفت گونه شناخته شده آرتميای دو جنسی در جهان است. ارزش غذايی آن در حد مطلوب بوده و می تواند نياز های آبزيان آبهای شيرين را به طور كامل بر آورده برآورده سازد.

دکتر اسکندری می گوید: "آرتمیا می تواند در شرایط بسیار سخت زیست محیطی نیز به زندگی خود ادامه دهد. تخمهای آرتمیا حتی اگر سالهای متمادی هم در شرايط مطلوب قرار نگيرند٬ ميتوانند همانگونه در دوره خواب بسر ببرند و از بین نمی روند. اما با خشک شدن تدریجی دریاجه اورمیه٬ بزرگترین خطری که که آرتمیا اورمیانا را تهدید می کند٬ از بین رفتن منابع غذايی مورد نیاز این موجود منحصر به فرد است. جلبکهای تك سلولی٬ باكتری ها و دیگر منابع غذایی آرتمیا كه مانند آرتميا قدرت تحمل شرايط نامساعد محيطی را ندارند٬ از بین خواهند رفت و همین مسئله می تواند بقای آرتمیا اورمیانا را به خطر بياندازد. مهاجرت فلامینگوها به اين منطقه بعد از انقراض آرتمیاها که منبع اصلی تغذيه اين پرندگان بشمار می روند بشدت كاهش خواهد يافت كه علاوه بر از بين رفتن يك اكوسيستم آبی ضربه ای جبران ناپذیری به زنجیره حیاتی و اکوسیستم طبیعی در منطقه وارد خواهد شد."

 

بارشهای اخیر دردی دوا نمی کند

به گزارش شرکت آب منطقه ای آذربايجان غربی امسال ميزان بارش ها در حوضه آبريز درياچه اروميه در مقايسه با سال گذشته ۴۹ درصد افزايش يافته و این مسئله موجب بالا رفتن نسبی سطح آب دریاچه ارومیه گردیده است.

اما خبرگزاری مهر روز یازدهم خرداد ۱۳۸۹ به نقل از رضا کهولی، مسئول مرکز نخبگان شهید فهمیده غرب کشور می نویسد: "بارشهای اخیر دردی از بحران دریاچه اورمیه دوا نمی کند."

 رضا کهولی می افزاید: "آب لازم برای احیای دریاچه حدود سه متر پیش بینی شده است اما کل میزان بارش ها حدود ۶۰ سانتی متر بوده است."

رضا کهولی معتقد است که در خصوص بحران دریاچه ارومیه هماهنگی لازم بین سازمانها و نهادهای دولتی و جود ندارد.

مطابق آخرين گزارشات تراز فعلی آب درياچه اورميه ۲متر و ۶۰ سانتی متر از تراز اكولوژيك و ۶ متر و ۷۰ سانتی متر پايينتر از بالاترين تراز ثبت شده ان قرار دارد كه به گفته دکتر آرمین اسکندری نشانگر يك بحران زيست محيطی است.

و حسین نصیری برای اعتراض به این وضعیت به کنار دریاچه ارومیه آمده بود؛ برای دریاچه ارومیه هنوز هیچ فکری نشده، همان طور که معلوم نیست مادر حسین نصیری تا کی باید در انتظار خبری از فرزندش باشد.